Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen desteklerde temel olarak firmaların ihracatını artırabilmek, dış pazarlarda hayatta kalınabilmesi için sürekliliği sağlamak ve ihracatta karşılaşılan sorunları en aza indirirken aynı zamanda ihracatçıları yüksek teknolojili ve katma değerli ürünlerin ihracatına teşvik etmek amaçlanıyor. Bu noktada ise firmaların çok çeşitli devlet destekleri konusunda yeterince bilgi sahibi olarak mevzuatı anlaması ve destekleri en doğru şekilde değerlendirmesi gerekiyor.
Ülkemizde 27/12/1994 tarihli ve 94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı kapsamında firmalara tasarım ve üretim aşamalarından pazarlama, satış sonrası süreçlere kadar bütünsel bir yaklaşımla birçok noktada ihracat destekleri sağlanmaktadır. Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen desteklerde temel olarak firmaların ihracatını artırabilmek, dış pazarlarda hayatta kalınabilmesi için sürekliliği sağlamak ve ihracatta karşılaşılan sorunları en aza indirirken aynı zamanda ihracatçıları yüksek teknolojili ve katma değerli ürünlerin ihracatına teşvik etmek amaçlanıyor. Bu noktada ise firmaların devlet destekleri konusunda yeterince bilgi sahibi olarak mevzuatı anlaması ve devamında destekleri verimli kullanabilmesi büyük önem taşıyor.
Devlet Destekleri Süreçlerinde Dijitalleşme Dönemi
Desteklere ulaşma yolunda Ticaret Bakanlığı çağın koşullarına uyumlu olarak dijitalleşmeye ve otomasyona önem verdiklerini belirtiyor ve son iki yıldır hayata geçen uygulamalarla birlikte ihracatçıların desteklere kolayca bilgi alarak ulaşabildikleri dijital çözümler sunuyor.
Öncelikle 2018 yılında mevzuatın firmalar tarafından kolayca öğrenilebilmesini amaçlayan “kolaydestek.gov.tr” adlı internet sitesi kullanıma sunuldu. Site oldukça kullanıcı dostu bir yaklaşımla ihracatçıların ihtiyaçlarına yönelik destekleri keşfedebilecekleri içerikler sunuyor. Her destek için animasyonlu videolar ve kolay ulaşılabilir görsel bilgiler bulunuyor. Devamında ise firmalara başvurular için ihtiyaç olan belgeler hazır olarak sunuluyor ve başvuru aşamaları püf noktaları ile birlikte adım adım anlatılıyor. Böylece firmalar, gerekli belgeleri indirerek, sitenin yönlendirmeleri ile başvurularını hızlıca gerçekleştirebiliyor.
Müşterinin Beklentileri
Desteklere ulaşma sürecinde ise 1 Ocak 2020 ile birlikte Ticaret Bakanlığı tarafından yeni geliştirilen, ihracat devlet desteklerine başvuru aşamasından sonuçlanmasına kadar tüm süreçlerinin dijital ortamda yürütüleceği “Destek Yönetim Sistemi” uygulamaya konuldu.
Bu sistem ile ihracatçıların desteklere başvuru sürecinde bürokratik işlemler için harcadıkları zaman ve maliyetin önüne geçilmesi hedefiyle önemli bir adımlar atılmış durumda. Örneğin mevcut işleyişte ihracatçıların Bakanlığa yaptıkları destek başvurularının birçoğunda aynı bilgi ve belgeleri tekrar tekrar temin etmeleri gerekiyordu. Geliştirilen Destek Yönetim Sistemi ile ise başvurularda bilgi ve belgeler sisteme bir kere işlenecek ve destek türü fark etmeksizin belgeler sisteme eklenen destek modüllerine yönlendirilecek.
Sisteme giriş Bakanlık web sayfası veya e-devlet kapısı üzerinden yapılabiliyor ve desteklerden yararlanmak için dikkat edilmesi gereken birkaç husus da sıralanıyor:
- Yararlanıcıların DYS üzerinden başvurularını iletebilmesi için sistemde tanımlı olmaları ve kendileri adına iş ve işlemleri yapacak olan kullanıcıları yetkilendirmeleri gerekiyor.
- DYS yararlanıcı bilgilerini Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden elektronik ortamdan alıyor, bu nedenle başvurudan önce MERSİS’de yer alan firma bilgileri mutlaka kontrol edilmeli.
- 30/06/2020 tarihine kadar yeni başvurular DYS üzerinden yapılabileceği gibi, DYS öncesindeki başvuru usullerine (KEP vb.) göre de yapılabiliyor.
- 30/06/2020 tarihinden itibaren iletilecek yeni başvurular sadece DYS üzerinden kabul edilecek.
- DYS devreye girmeden önce sonuçlandırılmamış başvurular ile DYS öncesindeki mevzuata göre sonuçlandırılmış desteklere yapılacak faaliyet ve destek ödeme başvuruları o tarihteki mevzuat usullerine göre devam ettiriliyor.
İhracatçılara hangi devlet destekleri sağlanıyor?
İhracata Yönelik Devlet Destekleri
Desteklerden yararlanabilmek için öncelikle sınai ve/ veya ticari firmaların yapısının limited, anonim, kolektif, komandit olması gerekiyor; şahıs firmaları desteklerden yararlanamıyor. İkinci olarak ise firmanın faaliyet gösterdiği sektöre ait ihracatçı birliğine üye olması zorunlu.
Desteklerde ihracata hazırlık, pazarlama ve markalaşma olmak üzere üç olgunluk seviyesi bulunuyor:
- Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği
Bu destek ile tebliğ kapsamında şirketlerin ihracata hazırlık aşamasında araştırma ve pazara giriş ihtiyaçlarının giderilmesi hedefleniyor. Kapsamdaki destekler:
o Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteği: Yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderler %70 oranında gezi başına 5.000 ABD Dolarına kadar,
o Rapor, Yurt Dışı Şirket ve Yurt Dışında Yerleşik Şirkete Ait Marka Alım Desteği: Yurt dışında yerleşik şirket veya marka odaklı rapor giderleri ile yurt dışında yerleşik şirket alımlarına yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmet giderleri; Şirketler için %60, İşbirliği kuruluşları için %75 oranında ve yıllık 200.000 ABD Dolarına kadar,
o Sektörel Ticaret Heyeti ve Alım Heyeti Programları Desteği: İşbirliği kuruluşlarınca düzenlenen sektörel ticaret heyeti program giderleri %50 ve program başına 100.000 ABD Doları; alım heyeti program giderleri ise %50 oranında 75.000 ABD Dolarına kadar,
o E-Ticaret Sitelerine Üyelik Desteği: E-ticaret sitelerine (Bakanlıkça onaylı) toplu üyelik giderleri İşbirliği Kuruluşları için %80 oranında desteklenmektedir. - Pazara Giriş Belgeleri Desteği
Türkiye’de faaliyette bulunan şirketlerin pazara giriş belgeleri alımları ile küresel tedarik zincirine katılımlarını sağlamaya yönelik giderler desteklenmektedir. Karar kapsamında şirketlerin, Pazara Giriş Belge giderleri %50 oranında yıllık 250.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. - Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi (UR-GE Projeleri):
UR-GE Projesi; amacı, kapsamı, süresi ile bütçesi belirlenmiş ihtiyaç analizi, istihdam, eğitim, danışmanlık, yurtdışı pazarlama, bireysel danışmanlık ve alım heyeti faaliyetlerinden oluşan projeyi ifade eder ve bütünleşik bir destek mekanizması yürütülmektedir:
o İhtiyaç Analizi, Tanıtım, Eğitim ve / veya Danışmanlık Faaliyetleri ile Proje Uzmanı İstihdamı: İhtiyaç analizi faaliyeti giderlerinin %75’i proje bazında 400.000 ABD Dolarına kadar,
o Yurtdışı Pazarlama ve Alım Heyeti Faaliyetleri: 10 adet yurt dışı pazarlama faaliyeti ve 10 adet alım heyeti faaliyeti için her bir faaliyet bazında 100.000 ABD Dolarına kadar giderlerin en fazla %75’i,
o Bireysel Danışmanlık Programı: Şirketlerin yıllık 50.000 ABD Dolarına kadar 3 yıl alacakları danışmanlık hizmet giderleri %70 oranında desteklenir.
- İhracatçıya Alıcı Kredisi ve Sigorta Tazmin Desteği
2023 yılı İhracat Stratejisi çerçevesinde, Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) desteği ile ihracatçılara:
o Eximbank’ın Uyguladığı Faiz Oranı ile CIRR Arasındaki Farkın Desteklenmesi,
o İhracat Kredi Sigortası Tazmin Desteği,
o Proje Bazlı İhracat Sigorta Desteği sağlanır. - Fuar Katılım Desteği
Katılımcıların yurt dışında gerçekleştirdikleri fuar katılımları ve organizatörler tarafından yapılan tanıtım harcamalarının desteklenmesi amaçlanır. Katılımcıya fuar bazında ödenecek destek tutarı:
o Yurt dışı fuarın genel nitelikli olması halinde 50.000 Türk Lirası,
o Sektörel nitelikli olması halinde 75.000 Türk Lirası,
o Bakanlıkça belirlenen prestijli fuarlardan biri olması halinde ise 250.000 Türk Lirasıdır. - Tasarım Desteği
Tasarım ve inovasyon kültürünün yaygınlaştırılması hedefiyle Tasarımcı Şirketleri, Tasarım Ofisleri ve İşbirliği Kuruluşlarının tanıtım, reklam, pazarlama, istihdam, danışmanlık harcamaları, yurt dışında açacakları birimlere ilişkin giderleri ile şirketlerin yurtdışı pazarlara yüksek katma değerli ürün geliştirmek için yürütecekleri tasarım ve ürün geliştirme proje giderlerinin desteklenmesidir. - Yurtdışı Birim, Marka ve Tanıtım Desteği
Firmalarımızın ve İşbirliği Kuruluşlarının yurtdışında gerçekleştirdikleri tanıtım faaliyetleri, yurtdışında açtıkları birimlerine ilişkin kira giderleri ve marka tescili giderleri desteklenmektedir. 3 tip destek bulunuyor:
o Yurtdışı Birim Desteği: Yurt dışında açılan birimlerin kira giderleri üretici ve ticarilerin birim başına %50 oranında 120.000 ABD Dolarına kadar,
o Tanıtım Desteği: Yurtdışı birimi bulunan şirketlerin, yurt dışındaki reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri %60 oranında ve her ülke için yıllık 150.000 ABD Dolarına kadar,
o Yurtdışı Marka Tescil Desteği: Şirketlerin yurt içi marka tescil belgesine sahip oldukları markalarının, yurt dışında tescili ve korunmasına ilişkin giderleri %50 oranında ve yıllık 50.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. - Markalaşma ve Turquality Desteği
TURQUALITY®, uluslararası markalaşma hedefinde olan firmaların uluslararası pazarlarda markalarıyla küresel bir oyuncu olabilmeleri amacıyla oluşturulmuş bir “Türk Malı” marka destek programıdır. Program kapsamında firmaların:
o Patent, faydalı model, endüstriyel tasarım ve marka tesciline ilişkin harcamaları,
o Sertifikasyona ilişkin giderleri,
o Moda / Endüstriyel ürün tasarımcısı / Şef / Aşçı istihdamına ilişkin giderleri,
o Tanıtım, reklam ve pazarlama faaliyetleri,
o Yurtdışı birimlere ilişkin giderleri,
o Danışmanlık (Yönetim, tasarım, hukuk, bilişim) giderleri desteklenmektedir.
Turquality Desteği Nedir?
- Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımları
Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşması çerçevesinde katma değeri yüksek, istihdam artırıcı özelliğe sahip ve tüketiciye yönelik işlenmiş tarım ürünlerinin fiili ihracatında ihracat iadesi yardımı sağlanmasıdır. İade yardımları nakit yerine aşağıdaki giderlerin düşümü yolu mahsup sistemi ile sağlanmaktadır:
o Vergiler ve vergi cezaları,
o SGK primleri,
o İhracata yönelik olarak kamu bankaları ile Türkiye İhracat Kredi Bankası AŞ’den kullanılan kredilerin faiz giderleri,
o Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna ve ilgili tasfiye halindeki Bankalara olan borçlar ve bunların gecikme zammı ve faiz giderleri.
E-ihracat için hangi destekler sağlanıyor?
Bahsettiğimiz destekler kapsamında e-ihracat yapan firmalar özelinde de önemli destekler bulunuyor. E-ihracat yapılan web sitesinin faaliyet gösterilecek ülkenin diline çevrilmiş olması satılacak olan ürünlerin Türkiye’de üretilmiş olması gerekiyor. Şartları sağlayan firmalar için:
- Yurtdışındaki hedef pazara hitap eden ve Türkçe olmayan web sitelerine verilen banner reklam giderleri,
- Arama motorlarında yapılan, Türkçe dışında reklam harcamaları,
- Yurtdışındaki dergi, gazete, bilboard, televizyon, radyo vb. mecralarda yayınlanacak ve içeriği Türkçe olmayan reklamlar,
- Yurtdışına tanıtım amaçlı gönderilecek promosyon malzemeleri,
- Yurtdışında ofis, mağaza veya depo açılması halinde ilgili birimlerin kira giderleri,
- Yurtdışında marka tescil giderleri,
- İhracat amaçlı seyahat giderleri desteklenmektedir.
İhracatlara yönelik devlet destekleri ve Destek Yönetim Sistemi mevzuatı ile ilgili ayrıntılı bilgiler için Ticaret Bakanlığı’nın sitesini ziyaret edebilirsiniz, desteklere ulaşma yolunda izlenecek adımlar için de “kolaydestek.gov.tr” sitesini incelemenizi tavsiye ederiz.
Comments are closed.